Ο όρος εγκεφαλική παράλυση ή Cerebral Palsy στα αγγλικά (CP) είναι ένας όρος "ομπρέλα", που χρησιμοποιείται για να περιγράψει τις συνθήκες, όπου κάποιο εγκεφαλικό τραύμα επηρεάζει αρνητικά την κινητικότητα ενός ατόμου. Παγκοσμίως, υπολογίζεται ότι πάνω από 17 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν με CP. Η εγκεφαλική παράλυση χωρίζεται σε 4 κατηγορίες: Σπαστική, Αθετωσική, Αταξική και Μεικτή.
- Η Σπαστική μορφή επηρεάζει 70-80% των ατόμων με CP και χαρακτηρίζεται από υπερτονικοτητα ή μόνιμα συσπασμενους μύες.
- Η Αθετωσικη μορφή επηρεάζει 10-20% των ατόμων με CP και χαρακτηρίζεται από μη ελεγχόμενες, αργές κινήσεις.
- Η Αταξικη μορφη, ειναι μια σπανια μορφη που επηρεάζει 5-10% των ατόμων με CP. Αυτη η μορφη επηρεάζει την αίσθηση του βάθους και την αντιληψη με αποτέλεσμα κακο συντονισμο των κινησεων και δυσκολια εκτελεσης γρηγορων και ακριβων κινησεων.
- Η Μικτη μορφη επερχεται οταν ενας ασθενης εχει συμπτωματα απο δυο ή περισσοτερες μορφες. Πολλοι συνδιασμοι ειναι εφικτοι αλλα ο ποιο κοινος ειναι ενα μειγμα σπαστικης και αθετωσικης μορφης.
Η εγκεφαλική παράλυση μπορεί να συνοδεύεται και απο άλλες παθησεις οπως: νοητική υστέρηση, επιλιπτικες κρισεις, διαταραχές της ανάπτυξης, της όρασης ή της ακοης, ασυνηθιστα επιπεδα καποιων αισθησεων ή ερεθισματων (π.χ. μεγάλη αντοχή στον πόνο). Για ένα μικρο ποσοστό 10-20% η εγκεφαλική παράλυση ειναι επικτητη (μετα την γεννηση). Το μεγαλυτερο ποσοστο παιδιων με εγκεφαλικη παραλυση, παθαινουν εγκεφαλικη παραλυση ειτε κατα την εμβρυικη περιοδο (οπως ο Γιαννης) ή κατα την διαρκεια του τοκετου.
Πολλες απο τις αιτιες της Ε.Π. σε αυτα τα σταδια ειναι αποτρεψιμες. Εγκεφαλικη βλαβη τους πρωτους μηνες της ζωης μπορει να οδηγησει σε εγκεφαλικη παραλυση. Για παραδειγμα, μολυνση πχ. μηνιγγητιδα ή εγκεφαλιτιδα και τραυματισμος στο κεφαλι πχ. απο ατυχημα, πεσιμο ή χτυπημα. Η εκ γεννετης εγκεφαλικη παραλυση συνυπάρχει κατά την γεννηση. Μερικες κοινες αιτιες ειναι μολυνσεις κατα την διαρκεια της κυησης, ίκτερος, ανοξια, τραυμα στο κεφαλι κατα τον τοκετο και εγκεφαλικο. Σε μερικες περιπτωσεις η εγκεφαλικη παραλυση οφειλεται σε ιατρικο λαθος.
Τα ελλιποβαρή μωρά ειναι 100 φορες πιο πιθανον να παθουν εγκεφαλικη παραλυση απο τα μωρα με κανονικο βαρος γεννησης. Η εγκεφαλικη παραλυση ειναι ανιατη, αλλα η κλινικη κατασταση και οι ικανοτητες ενος παιδιου με CP μπορουν να βελτιωθουν παρα πολυ με ειδικες θεραπειες οπως φυσικοθεραπεία, εργοθεραπεία, φαρμακα, εγχειρησεις, σειριακους γυψους και αλλα. Η CP ειναι μια απο τις παθησεις που μπορει να την εχεις πολύ ή λίγο. Για παραδειγμα μπορει να μην περπατας καθολου ή μπορει απλα να μην μπορεις να κουνησεις καλα το ενα χερι σου.
Ανάλογα με τά άκρα πού προσβάλλονται, ονομάζουμε:
- Τετραπληγία (Quadriplegia): Όταν πάσχουν 2 άνω άκρα + 2 κάτω άκρα.
- Ημιπληγία (Hemiplegia): Όταν πάσχουν 1 άνω άκρο + 1 κάτω άκρο, ομοπλεύρως.
- Παραπληγία (Paraplegia): Όταν πάσχουν τα 2 κάτω άκρα.
- Διπληγία (Diplegia): Όταν πάσχουν και τα τέσσερα άκρα, αλλά τα δύο κάτω περισσότερο από τα άνω. Είναι σπάνια.
Ενώ δυνητικά μπορεί να υπάρχει επίπτωση στην νοημοσύνη ενός παιδιού, ανάλογα με το που εντοπίζεται η εγκεφαλική βλάβη, συνήθως τα άτομα με CP έχουν φυσιολογική νοημοσύνη.
